Dobrzyki to jedna z najstarszych wsi w gminie Zalewo, powstała w II połowie XIII wieku. W centrum wsi mieści się zabytkowy kościół z I połowy XIV wieku z drewnianą dzwonnicą. Przy wejściu głównym do kościoła po lewej stronie znajduje się przymocowany pojedynczy kajdan, służący do zakuwania skazańców i więźniów. W centrum wsi usytuowany jest również budynek szkolny z XIX wieku. Obecnie siedziba Zespołu Szkół.
Dobrzyki słyną z przepływającego obok wsi Kanału Dobrzyckiego – najstarszej części Kanału Elbląskiego. Kanał Dobrzycki, łączący jezioro Jeziorak z jeziorem Ewingi przekopano już w XIV wieku. Jest to najstarszy żeglowny kanał w Polsce. W 2009r. oddano do użytku nowy kamienny most drogowy nad kanałem, będący repliką blisko 100- letniego poprzednika.

Opracowała Krystyna Kacprzak
 

Jezioro Ewingi - „...Przed kilku laty, z racji spotkania literackiego odwiedziłem jezioro Ewingi, nad którym położone jest Zalewo. Po spotkaniu, gdy zapadł zmierzch, zbliżyłem się do brzegu, szumiącego trzcinami, dość wysoką falą. Już sama nazwa jeziora była dla mnie zagadką. Pięknie brzmiąca, z trzema samogłoskami, niosąca ze sobą coś, jakby okrzyk zachwytu, albo rozkaz, imię wspomnienia, może wreszcie tabu ukryte w dziejach Prus…” - napisał w 1971 r. Stefan Połom, autor wiersza pod tytułem „Ewingi”. Brzegi Jeziora Ewingi już od zamierzchłych czasów pruskich były zamieszkałe. Świadczą o tym ślady położonych nad nim osad i znalezisk skarbów monet rzymskich i arabskich. W czasach krzyżackich jezioro stanowiło początek arterii wodnej poprzez Kanał Dobrzycki, Jeziorak, Iławkę i Drwęcę do Torunia. Po wybudowaniu Kanału Elbląskiego w porcie nad Jeziorem Ewingi w Zalewie cumowały barki towarowe i statki pasażerskie pływające do Iławy, Tardy, Elbląga, a nawet Gdańska. Z uwagi na to, iż jezioro ma dość okrągławy kształt (jego pow. wynosi ok. 5 km²), posiada doskonałą „różę wiatrów” i świetnie nadaje się do żeglowania, a także uprawiania sportów zimowych.
W Zalewie nad jeziorem usytuowana jest nowoczesna ekomarina będąca doskonałą bazą dla żeglarzy.

Opracowała Krystyna Kacprzak z Towarzystwa Miłośników Ziemi Zalewskiej

Jerzwałd- dawna pruska wieś czynszowa z 1330 r. Miejscowość położona nad Jeziorem Płaskim, stanowi dobry punkt wypadowy do zwiedzania leśnych terenów Parku Krajobrazowego Pojezierza Iławskiego.
We wsi można obejrzeć mały ogród botaniczny przy budynku Zespołu Parków Krajobrazowych oraz dom, w którym przez 27 lat mieszkał Zbigniew Nienacki. Autor wielu powieści, m.in. słynnego cyklu powieści przygodowych dla młodzieży o Panu Samochodziku. Pisarz został pochowany na miejscowym cmentarzu. Obecnie Jerzwałd to kultowe miejsce zjazdów klubu Nienackofanów: miłośników Zbigniewa Nienackiego i Pana Samochodzika.
W odległości ok 1 km. od centrum wsi znajduje się Kanał Jerzwałdzki prowadzący do urokliwych leśnych jezior Twaruczek i Zdryńskiego. Kanał przekopany w latach 30-tych XX wieku, miał pełnić rolę strategiczną. Obecnie to propozycja ciekawej ścieżki spacerowej lub wyprawy kajakowej z Jeziora Płaskiego. Z południowej strony szlaku między Jeziorem Zdryńskim, a zabagnionym jeziorem Karpie można zobaczyć pozostałości wału podłużnego i fosy z okresu wczesnego średniowiecza, ślady bytności plemienia Pomezan, z ziemi (terra) Geria. Historia wsi i ciekawszych obiektów opisana jest na 12 tablicach rozmieszczonych na terenie wsi.

Opracowała Krystyna Kacprzak
 

Kanał Dobrzycki jest jednym z najstarszych i najpiękniejszych odcinków Kanału Elbląskiego. Wykopali go już w latach 1331-1334 mieszczanie zalewscy za zgodą komtura dzierzgońskiego Gűntera von Schwarzburga. Bezpośredni udział w realizacji tego przedsięwzięcia brali prawdopodobnie również Prusowie. Celem budowy było połączenie Zalewa, poprzez jezioro Ewingi, Kanał Dobrzycki, Jeziorak i Drwęcę, z Pomorzem. Pierwotnie kanał posiadał śluzę uniemożliwiającą odpływ wody z Ewingi do Jezioraka i miał około 800m długości, obecnie 2400m.
W trakcie budowy Kanału Elbląskiego (1849-1850r.) Kanał Dobrzycki poszerzono i pogłębiono. Do jesieni 1850r. Kanał Dobrzycki łączący Zalewo z Miłomłynem był gotowy do żeglugi. Obecnie ma głębokość 2-2,3m, szybkość przepływu wody - 2 cm/s w kierunku południowym. Nad kanałem w miejscowości Dobrzyki znajduje się kamienny most drogowy – replika blisko 100-letniego poprzedniego mostu.

Kanałem Dobrzyckim można dopłynać (z Jezioraka) na jezioro Ewingi i do Zalewa, gdzie na żeglarzy czeka nowoczesna ekomarina.

Opracowała Krystyna Kacprzak