Zalewo - baszta i mur obronny

Miasto od chwili założenia w 1305 r. otoczone było wysokim murem. Dolna połowa muru zbudowana była z kamieni polnych, a górna z dużych cegieł o wymiarach 30 x 15 x 9 cm. Mury miejskie wzmacniały liczne baszty obronne, które wystawały poza obręb muru. Jego grubość nie była wszędzie jednakowa. Po stronie północnej, gdzie stroma i wysoka skarpa tworzy naturalne umocnienie, mur był szeroki na ok. 63 cm. Na pozostałych trzech stronach, gdzie nachylenie terenu było łagodne, mur był szerszy i posiadał grubość ok. 120 cm. Z kilkunastu baszt obronnych zachowała się jedna po zachodniej stronie kościoła. Wokół miasta po wewnętrznej stronie był wolny przejazd uliczką podmurną, zwaną też okólną. Po zewnętrznej stronie muru była głęboka fosa wypełniona wodą, a przy dwóch bramach prowadzących do miasta przerzucone były drewniane mosty.
Obecnie w baszcie przy kościele znajduje się wystawa Stowarzyszenia Dziedzictwa Kulturowego Izba Pamięci w Zalewie.

Opracowała Krystyna Kacprzak z Towarzystwa Miłośników Ziemi Zalewskiej