Dnia 6 listopada 2021 r. w Zalewie uroczyście została odsłonięta pamiątkowa tablica poświęcona pobytowi cesarza Napoleona w Zalewie. Cesarz Francuzów zakwaterował tu na nocleg w dniach 6 -7 czerwca 1807 r. Fakt ten jest znany bardzo małemu gronu osób.
Towarzystwo Miłośników Ziemi Zalewskiej dzięki Projektowi pt. „Cesarz Francuzów Napoleon w Zalewie”, dofinansowanemu ze środków Programu „Działaj Lokalnie” Polsko - Amerykańskiej Fundacji Wolności realizowanego przez Akademię Rozwoju Filantropii w Polsce, Ośrodek Działaj Lokalnie w Iławie tj. Stowarzyszenie „Przystań” oraz Urząd Miejski w Zalewie, pragnęło przyczynić się do rozpropagowania Zalewa, jako miasta z ciekawą historią. Jest duże grono miłośników Napoleona i jego czasów, istnieje europejski szlak napoleoński utworzony przez nich – warto, żeby znali Zalewo i często je odwiedzali. Po odśpiewaniu polskiego hymnu i po krótkich przemowach ceremonii odsłonięcia dokonali: Prezes TMZZ Krystyna Kacprzak oraz Burmistrz Zalewa Marek Żyliński. Skarbnik Stowarzyszenia Halina Owsianik udekorowała tablicę trójkolorową wiązanką kwiatów. Następnie odbyła się artystyczna część uroczystości.
Uczniowie ze SP w Zalewie przygotowali inscenizację. Istnieje opis faktu lub legenda o niedoszłym zamachu na Napoleona, który miał być przeprowadzony w Zalewie. W rolę Napoleona wcielił się uczeń SP w Zalewie Wojtek Brzozowski, a narratorką była uczennica Patrycja Żabkiewicz. Młodzież przygotowywała Wioleta Żołądkiewicz – nauczycielka ze SP w Zalewie. Dużą pomoc okazał również Piotr Grodzicki - nauczyciel historii. Szkoda, że postępująca pandemia pokrzyżowała wiele ich planów i pomysłów.„Kompania woltyżerów 69 pułku piechoty liniowej” to grupa rekonstrukcyjna, która przybyła z Dobrego Miasta i Olsztyna specjalnie na zalewskie uroczystości. Rekonstruktorzy pokazali musztrę, zmianę warty, opowiedzieli o specyfice broni i munduru. Uroczyście przeszli przez Zalewo na dawny zalewski cmentarz i oddali cześć zmarłym żołnierzom napoleońskim, którzy są tu pochowani, a obecnie stoi w tym miejscu pomnik im poświęcony.
Próba zamachu na Napoleona w Zalewie w 1807 r.
Napoleon opuścił Finckenstein (Kamieniec) 6 czerwca 1807 r. późnym popołudniem. W Saalfeld (Zalewo) był około godziny dziesiątej wieczorem i przenocował u powiatowego poborcy podatkowego Glasera w pokoju na pierwszym piętrze domu nr 52. Rankiem następnego dnia Napoleon stanął przed otwartym oknem zajmowanej izby. Tam zobaczył go egzekutor sądowy Keiluweit z pierwszego piętra swojego mieszkania domu nr 122. Uniesiony emocjami Keiluweit naładował strzelbę i wycelował w Napoleona. Do oddania strzału nie doszło, dzięki przytomności umysłu jego żony, która wyrwała mężowi broń z rąk. O tym zdarzeniu opowiedziała córka Keiluweita.
